Boerderijzuivel
Den Eelder
Misschien wel de lekkerste zuivel van Nederland komt van familie Van der Schans uit Well. Hun producten uit onze korte keten zijn optimaal vers, want de melk van de koe gaat nog dezelfde dag het pak in op weg naar jouw keuken.
De familieboerderij bevindt zich op de grens van Gelderland en Noord-Brabant. In de weilanden rond Well – een klein dorpje tussen Maas en Waal – grazen honderden zwartbonte Fisian-Holsteiners. Dit is een echt zuivelras, waarvan één koe zo’n 35 liter melk per dag geeft.
Wist je dat één koe zo’n 35 liter melk per dag geeft?
Boerderijzuivel sinds 1983
De geschiedenis van Den Eelder gaat terug naar 1983. In dat jaar begonnen Ernst en Jacomine van der Schans op deze plek hun melkveehouderij. Enkele jaren later besloten ze om van die melk zelf zuivel te maken. Eerst alleen karnemelk en yoghurt; later ook producten als vla en roomboter. Tegenwoordig runnen de broers Willem en Gerben van der Schans de boerderij.
Vrijheid voor de koeien
Al vanaf de start probeert de familie Van der Schans zo dicht mogelijk bij de natuur te blijven. En dat zie je overal in terug. Zo zijn de stallen voorzien van een speciaal systeem waardoor de koeien zelf naar binnen en buiten kunnen gaan. Ook bepalen de dieren zelf wanneer ze eten of gemolken willen worden.
Van gras tot glas in 1 dag
De verse melk gaat direct de melktank in. Door de perfecte koeling op 3°C. blijft de melk vers. Nog dezelfde dag wordt de melk in de eigen zuivelmakerij verwerkt, waarna de pakken met melk, vla en yoghurt ‘s ochtends vroeg de op transport gaan. Zo komt deze verse boerderijzuivel in een dag in jouw keuken, terwijl ‘normale’ fabriekszuivel daar gemiddeld een paar dagen over doet.
Pure zuivel
Bij het verwerken van de zuivel is puur natuur de standaard. Geen toevoegingen en alleen zuivere grondstoffen dus. Den Eelder werkt bijvoorbeeld met echte vanille als ze de zuivel daarmee op smaak brengen. Ook romen ze bij Den Eelder de volle melk niet af naar een standaard vetpercentage. In de winter is de melk daardoor iets vetter (én nog smaakvoller) dan in de zomer.
Traditioneel karnen
Den Eelder werkt ambachtelijk. Neem bijvoorbeeld de boerenkarnemelk: die wordt op traditionele wijze gekarnd. De gepasteuriseerde, aangezuurde melk gaat in een grote tank die een paar uur ronddraait. Daardoor klonteren de vetbolletjes in de melk samen tot boter. Even verwijderen en je houdt échte gekarnde melk over: vol, romig en met een licht zuurtje.
Groen gas uit eigen mest
Voor het pasteuriseren van de melk is energie nodig. Daar hebben ze bij Den Eelder wat slims op bedacht. De mest van de koeien gaat namelijk naar de microvergister op het eigen erf. Daar wordt het methaangas uit de koeienpoep omgezet in groen gas. En dat gas wordt weer gebruikt voor het verwarmen van de melk in de eigen zuivelmakerij, waar de machines draaien op groene stroom van de zonnepanelen die op de stallen liggen. Dit zorgt ervoor dat Den Eelder bijna zelfvoorzienend is.
Doorgeven aan de volgende generaties
De duurzame aanpak van de ondernemers heeft te maken met de manier waarop de familie Van der Schans naar hun boerderij kijkt. Willem: “Alles draait hier om de lange termijn. We hebben het land rond onze boerderij al tientallen jaren in beheer, de koeien die nu in de wei grazen zijn de achterkleindochters van de koeien die mijn opa hield. We willen alles weer zo goed mogelijk doorgeven aan de volgende generaties”.
Rentmeesterschap in weidebeheer
Dat principe van rentmeesterschap zie je terug in de manier waarop de familie de weilanden rond de boerderij beheert. Zo heeft de familie één van de weilanden een paar centimeter onder water gezet. Het drassige gebied dat hierdoor ontstond is in het voorjaar en de zomer een ideale broedplek voor onder meer de grutto, de tureluur en de lepelaar. Zo gaan het maken van verse boerderijzuivel en natuurbeheer hand in hand bij Den Eelder.
Tip van Willem
De vanilleyoghurt is perfect geschikt voor een hangop. Hang een theedoek in een vergiet en schenk daar de zuivel in. Laat de vanilleyoghurt een nachtje uitlekken in de koelkast. Serveer de volgende dag met beetje rood fruit.